ქადაგება მენელსაცხებელე დედათა კვირიაკეს

წმინდაეგნატებრიანჩანინოვისმიხედვით

აღდგომიდანმესამეკვირასმართლმადიდებელიეკლესიამენელსაცხებელედედებისხსენებასაღნიშნავს. ესენიისწმინდადედებიარიან, რომლებიცშეუდგნენქრისტესმისიამქვეყნიურიცხოვრებისჟამს, მოწამენიიყვნენუფლისვნებისა, ესწრებოდნენმისდაკრძალვასაც. დაკრძალვაპარასკევსაღამოსშედგა, – იმდროს, როდესაციუდეველთამრისხანებაცეცხლოვანლავასავითდუღდადაარამარტოუფლის, არამედყველამისიახლობლისწინააღმდეგიყომიმართული. წმ.მოციქულებიიძულებულნიგახდნენმიმალულიყვნენ, ანდამხოლოდშორიდანედევნებინათთვალიუმძიმესიგანაჩენისაღსრულებისათვის; უფალსბოლომდეთანახლდამხოლოდერთი, იოანე, – უერთგულესიმოწაფე. დააი, ჩნდებაიოსები – ქრისტესფარულიმიმდევარი, სინედრიონისსაპატიოწევრი, რომელიცაქამდესინედრიონისშიშითმალავდათავისშინაგანრწმენას. იგიმოულოდნელადთრგუნავსყველადაბრკოლებას, ეჭვს, ყოყმანს, მანამდერომხელ-ფეხს უკრავდა; მიდისპატივმოყვარეპილატესთან, სთხოვსსხვათათვალშისამარცხვინოსიკვდილითდასჯილისგვამს, ღებულობსმასდაკრძალავსდიდიპატივით.

სახარება, სინედრიონისწევრ, იოსებისამსაქციელსახასიათებს, როგორცვაჟკაცურსადადიდსულოვანს, დაიგიასეთიციყო; ღმერთისმკვლელისინედრიონისწინაშე, ამმკვლელობისთანამონაწილეიერუსალიმისმკვიდრთაწინაშე, ჯვარიდანხსნისღმერთკაცისგვამსდამიაქვსბაღში, ქალაქისჭიშკართან, კლდეშინაკვეთახალსაფლავშიდასადებად; ნელსურნელებათაუხვიპკურებისშემდეგიოსებიუსპეტაკესისახვევებითმოსავსუწმინდესსხეულსდაკრძალავსმას, ვითძვისფასსაგანძურს. უფლისდაკრალვაშიმონაწილეობს, აგრეთვე, სინედრიონისმეორეწევრი, ნიკოდიმოსი, რომელიცუფალთანიყომისული, ესაუბრამასდადარწმუნდა, რომიგიღვთისმიერიყომოვლინებული.

იოსებარიმათიელმადიდილოდიმიაგორასაფლავისკართანდაწავიდა; სინედრიონითვალყურსადევნებდამისყოველნაბიჯს; როგორცკიიგიიქაურობასგაშორდა, მცველებიდაუყენესსაფლავსდადაბეჭდესშესასვლელთანმიგორებულიქვა. ამგვარად, უფლისდაკრძალვადამოწმდაარამარტომისმიმდევართა, არამედმტერთამიერაც.

უნდააღინიშნოსისფაქტიც, რომსინედრიონისიმწევრებმა, რომლებიცძველიაღთქმისმართალთამემკვიდრენიიყვნენ (იოსებიდანიკოდიმოსი), კაცთამხნელისდაკრძალვაშითავისიმონაწილეობითდამსახურებითდაასრულესდადაბეჭდესძველიაღთქმისშვილთასაქმე.

აქედანიწყებაახალიაღთქმისმოღვაწეთამსახურება.

წმინდადედებითავგანწირვითიოსებსარჩამოუვარდებიან. პარასკევსისინიდაკრალვასდაესწრნენ, შემდეგკიუამრავინელსაცხებელიიყიდესდაკვირას, გამთენიისას, უფლისსაფლავისაკენგაეშურნენ.

წმ. დედებიპირველებიიყვნენ, ვისაცქრისტესაღდგომისზუსტიდასარწმუნოუწყებაჯერანგელოზისაგან, შემდეგკიუფლისაგანმიეცათ. ისინიასევეიყვნენაგრეთვეპირველიუშიშარიდაგულანთებულიმქადაგებლებიქრისტესაღდგომისა.

მათეკლესიამენელსაცხებელედედებსუწოდებსდამოიხსენებსაღდგომიდანმესამეკვირას.

მენელსაცხებელედედათაგანჩვენთვისცნობილნიარიან:
მარიამმაგდალინელი, მარიამკლეოპასი, სალომე, სოსანა, იოანა, მართადამარიამი; ისინი, იესოქრისტესამქვეყნიურიმოღვაწეობისჟამს, ყოვლადწმინდაღვთისმშობელთანერთად, რომლებიცუფალს, ამქვეყნიურიმოღვაწეობისჟამს, მუდამთანდაჰყვებოდნენდაერთგულადემსახურებოდნენმას.

მათი, წმ. იოსებარიმათიელისადანიკოდემოსისლოცვაშეეწიოსსრულიადსაქართველოს.

 წმინდა სუსანა

წმ. სუსანასსახარებაშიმხოლოდლუკამახარებელიმოიხსენიებს. იგისხვამენელსაცხებელედედებთანერთად, მაცხოვარსთანახლდადაემსახურებოდათავისიამქვეყნიურიმოღვაწეობისჟამს.

მისიხსენება, როგორცერთერთიმენელსაცხებელედედის, აღდგომიდანმესამეკვირასაადადგინებული.

წმინდა სალომე

სალომე, მოციქულიიოანეღვთისმეტყველისადაიაკობისდედაა. იგიმეთევზეზებედესჰყავდაცოლადდაყოვლადწმინდაღვთისმშობლისდამწინდველის, იოსებისასულიიყო.

ესისსალომეა, რომელიციერუსალიმისგზაზემიეახლამაცხოვარსდათავისივაჟების, – იოანესადაიაკობის, – მისმარჯვენითდამარცხენით, ანუუფალისსაყდართანყველაზეახლოსმყოფობასსთხოვდა (მთ.20. 20-22).

მართალია, არასწორიშეხედულებაჰქონდამესიისმეუფებისშესახებდაიესოსაგანუარიდასაყვედურიცმიიღოშეუძლებლისთხოვნისათვის (მათე 20; 20-22), მაგრამ განსაცდელის ჟამს არ შეცვლილა ქრისტესადმი მისი მისი სიყვარული, ამიტომაც არაფრად ჩააგდო საშიშროება და გოლგოთაზე გულმოკლული იდგა უფლის ჯვარის წინაშე.

დიახ, ღმერთშემოსილიდედასალომეესწრებოდაუფლისწამებასდაგახდაღირსიმოესმინა, თუროგორჩააბარამაცხოვარმამისშვილს, იოანეს, ყოვლადწმინდაღვთისმშობელიდედადაპირიქით, როგორმისცაშვილადდამანუგეშებლადსაკუთარდედასსიყვარულისმქადაგებელიესმოციქული:

უფლისსაყვარელმამოწაფემზედმიწევნითაღასრულაანდერძი, თავისსახლშიგადაიყვანაღვთისმშობელიდადედასთანერთადქვეყნიურისიცოცხლისბოლომდეყოველმხრივზრუნდავდამასზე.

სალომესათვის, იოანეღვთისმეტყველისდედისათის, ბუნებრივია, მეტადსასიამოვნოდასასიხარულოიყომისიძისარჩევაიესოსდედისშვილად;

სხვამენელსაცხებელედედებთანერთად, კვირადილით, სალომეციმყოფებოდამკვდრეთითაღმდგარიმაცხოვრისსაფლავთანდაგახდაღირსიმოესმინაუწყებაანგელოზისაგანქრისტესაღდგმისშესახებ, შემდგომკიეხილათვითაღდგომილიმაცხოვარი.

წმინდამენელსაცხებელედედის, სალომეს, შემდგომიცხოვრება-მოღვაწეობისშესახებსხვაცნობებიარმოგვეპოვება. იხსენიებააღდგომიდანმესამეკვირას. 

წმინდა იოანა

წმინდაიოანაჰეროდესეზოსმოძღვრის, ქოზას, ცოლიიყო, რომელმაციოანენათლისმცემლისპატიოსანითავიუწმინდურიადგილიდანაიღო, სადაციგიბოროტმადაუზნეოადამიანებმადაფლეს, ჩააბრძანაჭურჭელშიდაელეონისმთაზე, ჰეროდესმამულში, ღვთისმოშიშებითდაკრძალა.

წმინდაიოანა, აგრეთვე, მოხსენებულიასახარებაშიიმდედათაშორის, რომლებიცმაცხოვარს  თავისიამქვეყნიურიმოღვაწეობისჟამსგამუდმებითთანდაჰყვებოდნენდაემსახურებოდნენ:

,,ამისშემდეგდადიოდაქალაქებსადასოფლებში, ქადაგებდადაახარებდაღვთისსასუფეველს, დაიყვნენმასთანთორმეტნიდარამდენიმექალი, რომლებიცუკეთურსულთადასალმობათაგანგანეკურნა:

მარიამი, მაგდალელადწოდებული, ვისგანაცგამოსuლიყო შვიდიეშმაკი, იოანა, ჰეროდესეზოსმოძღვრის, ქოზას, ცოლი, სოსანადასხვამრავალიც, რომელნიცთავიანთისაბადებლითემსახურებოდნენმას (ლუკა 8. 1-3).

ესდედებიისმენელსაცხებელედედებიარიან, რომლებიცმაცხოვრისჯვარცმისას, არშეუშინდნენგამძვინვარებულიუდეველებს,  შორიახლოსიდგნენდაესწრებოდნენამსულისშემძვრელმოვლენებს; xolo კვირადილით  ღვთაებრივიმოძღვრისსაფლავთან, მისიგვამისგასაპატიოსნებლადმიიჩქაროდნენ.

მართალიიოანასხსენებას მართლმადიდებელიეკლესიაახალისტილით 10 ივლისსდამენელსაცხებელედედათაკვირასაღნიშნავს. 

მართა და მარიამი

მართადამარიამიბეთანიელილაზარესდებიიყვნენ. ესოჯახიმაცხოვარსგამორჩეულადუყვარდადალაზარეს, როგორცმეგობარს, ისემოიხსენიებდა: ,,ჩემმამეგობარმალაზარემდაიძინა (იოანე 11;11).”

როგორცჩანს, უფალიმათხშირადსტუმრობდადა, ბუნებრივია, მათაც

ძალზეუყვარდათიესოდაცდილობდნენშეეცნოთჭეშმარიტება. მართადამარიამიღვიძლიდებიიყვნენ. მათისულებიუზაკველი, წმიდასიყვარულითიყოშეერთებული, ერთნაირიაზრებიდამისწრაფებანი, ერთნაირისურვილები, სიხარულიდაიმედიჰქონდათ; ერთადცხოვრობდნენ, ერთადსაქმიანობდნენდაახლობელ-მეგობრებიცერთიდაიგივეჰყავდათ.

მართასადამარიამსერთნაირიგულმოდგინებაჰქონდათღვთაებრივისტუმრისადმი – უფალიესოსადმი; თუმცა, მათშორისსხვაობამაინციყოდაესგამოვლინდამაშინ, როდესაცლაზარესსახლშიმისულმაუფალმაიესოქრისტემიქმყოფთადამოძღვრადაიწყო.

მარიამიმაცხოვრისფერხთითდაჯდადამისიდარიგებისმოსასმენად (უეჭველია, აქვეისხდნენმოციქულებიც, მისიმუდმივითანამგზავრნიდასახლისსხვამკვიდრნიც, რომლებიციმჟამადიქიმყოფებოდნენ), „მართაკიდაფუსფუსებდა, ვინაიდანბევრისაზრუნავიჰქონდასამასპინძლოდ; მივიდადაუთხრამას: უფალო, ნუთუვერხედავ, რომჩემმადამმარტომემომანდომასპინძლობა? უთხარი, ხელიშემაშველოს.” (ლუკა 10; 40).

მართამთლიანადიმაზეზრუნვასიყომიცემული, რომრაცშეიძლებაკარგადგამასპინძლებოდადიდებულსტუმარსადამისთანმხლებთ.

ზოგიერთიგანმმარტებელიაღნიშნავს, რომსაქმეიმდენიიყო, რომმასდისდახმარებადასჭირდა; ანდა, შესაძლოა, მართასსურდა, მარიამისდახმარებითრაცშეიძლებამალემოეთავებინატრაპეზისმომზადება, რათაშემდეგთვითონაცთავისდასთანერთადმოესმინაუფლისქადაგება, მაგრამუფრომართებულიალბათ, პირველიშეხედულებაა, ანუის, რომმართა, როგორცგულითადიმასპინძელი, მთლიანადსახლისსაზრუნავშიჩაეფლოდაიმსიტუაციაშიამაზემნიშვნელოვანსვერაფერსხედავდა, რადგანუძვირფასესიდაუდიდებულესისტუმრისღირსეულადგამასპინძლებამისთვისყველაზედიდირამიყო. ამიტომაცმიმართავსიგიიესოსსთხოვს: უთხარიმარიამს, ტრაპეზისმომზადებაშიდამეხმაროსო! არგაფიქრებს, უფალო, რომდამმარტოდამტოვაამსაქმეში?

ესგარეგანიდამიწიერისაზრუნავითშეურვებულისულისენაა. ესმწირთმოყვარებისადაკაცთმოყვარებისშეპირისპირებაასულიერისიმშვიდისადაღმერთთანდაახლოებისსურვილთან, დაამასთან, იგიაგულუბრყვილოსიყვარულისწრფელიგადმოღვრაც!

„მიუგოიესომდაუთხრამას: მართა, მართა, ბევრრამეზეზრუნავდაშფოთავ; მაგრამსაჭიროამხოლოდერთირამ. მარიამმაკიუკეთესიწილიირჩია, რომელიცარწაერთმევამას (ლუკა 10; 41-42).

უფლისსიტყვებშიგაცხადებულიამოძღვრისშემწყნარებლურისიყვარულიდაბრძნულიმზრუნველობა; „მართა! მართა!“ – სახელისგანმეორებაშიცხადადარისგამოხატულისიყვარულიცმართასადმიდათანაგრძნობაცდაერთგვარისინანულიც: „შენბევრრაიმეზეზრუნავდაღელავ; საჭიროკიმხოლოდერთირამარის“. უფალიკიარამხილებსმართას, არამედუმაღლესისიკეთისაკენმიაპყრობსმისმზერასმარიამისმაგალითით, როცაეუბნება: „ხოლომარიამმაკეთილინაწილიგამოირჩია, რომელიარასადამიეღოსმისგან“.

ამითმიანიშნებს, რომკარგისაქმეამეგობრისმიღება-გამასპინძლება; უფროკარგიაუცხოთადამწირთაშეწყნარება! მაგრამესადამიანსანიჭებსშიმშილისდროებითდაკმაყოფილებასდასხეულსაცდროებითსარგებლობასმოუტანს, ხოლოის, რასაცმარიამიიქმს, სულიერადაპურებსდასაუკუნოსარგებელსაძლევსადამიანს.

პირველითსხეულისაზრდოობს, მეორეთიკი – სულიდავინცამ, მეორესიკეთესაღირჩევსთავისთვის – მარადიულსაზრდოსმოიპოვებსდამასესკეთილინაწილიარასდროსწაერთმევა.

ესარისდიდიდარიგებაყველასათვის…

უფალიმართასადამარიამსმეორედყველაზედიდიგასაჭირისჟამსესტუმრა, როდესაცმათიძმა, ლაზარე, გარდაიცვალა. ოთხიდღისმკვდარილაზარეუკვესაფლავშიიყოდადებულიდამისისხეულისხრწნაცდაწყებულიიყო, როდესაციესოქრისტემოვიდადადებისმწუხარებადიდისიხარულითშეცვალა, ძმამათირომმკვდრეთითაღადგინა (იოანე 11; 1-44). ამის მხილველი მრავალი იუდეველი მოექცა და ირწმუნა ღვთის სიტყვა.

მაცხოვრმაგანსაკუთრებულისიყვარულილაზარესადამისიდებისადმიკიდევერთხელგამოხატა, როდესაციგიპასექამდეექვსიდღითადრემივიდამათთან, ბეთანიაში. აქმოუმზადესვახშამიდაემსახურებოდამართა, ლაზარეკიმისიერთადერთითანამეინახეიყო; მარიამმამადლიერებისადასიყვარულისნიშნადაიღოერთილიტრაწმინდანარდისძვირფასინელსაცხებელი, ფეხებზედაასხაიესოსდათავისითმებითშეუმშრალა.

ამისგამოიუდაისკარიოტელმასაყვედურიგამოთქვა, რადგანმისითქმითძვიფასინელსაცხებელიუმიზეზოდდაიხარჯა, მაშინ, როდესაცშეიძლებოდა, გაეყიდათიგიდათანხაგლახაკებისათვისდაერიგებინათ.

მაცხოვარმაუპასუხა: მოეშვი; ეგჩემიდამარხვისდღისათვისგააკეთა. ვინაიდანგლახაკნიყოველთვისგვერდითაგყავთ, მეკიყოველთვისროდიგეყოლებით;

მარიამისესქმედება (მისგანგაუცნობიერებლად), მოასწავებდამაცხოვრისგარდაცვალებას, ნელსაცხებელითგაპატიოსნებასადადაფლვას. ამიტომაცდასძინაიესომ: ,,როდესაციქადაგებასახარება, ყველგანითქმებამისისაქმემისსივემოსაგონებლად.”

წმინდაგარდამოცემაგვაუწყებს, რომბეთანიელილაზარე, მკვდრეთითაღდგომისშემდეგ, სამღვდელმთავროხარისხით, დაახლოებით 30 წელიმოღვაწეობდაკუნძულკვიპროსზედამასსამოციქულოღვაწლშითავისიდებიცშეეწეოდნენ.

ცნობებიიმისშესახებ, თუსადდაროდისაღესრულნენმართადამარიამიარმოგვეპოვება.

მარიამ მაგდალინელი

მარიამმაგდალინელიგალილეისქალაქმაგდალადანიყო. იგიარაწმინდასულსჰყავდაშეპყრობილიდადიდადიტანჯებოდა. როდესაცგავრცელდახმამაცხოვარზე, როგორცსასწაულებრივმკურნალზე, სასწრაფოდგაეშურამისსანახავად. უფალმამისგანშვიდიეშმაკიგანდევნა, რისშემდეგაცმარიამიქრისტესერთგულიმოწაფედამიმდევარიგახდა. იგიყველგანდაჰყვებოდამასდაერთგულადემსახურებოდასხვადედებთანერთად.

წმ. მარიამმაგდალნელიესწრებოდამაცხოვრისჯვარცმას. წმ.გარდამოცემისმიხედვით, იგიყველაზემეტადთანაუგრნობდაყოვლადწმინდაღვთისმშობელსამმძიმეწუთებში, ქვითინებდაჯვრიდანგარდამოხსნილიმაცხოვრისწინაშედაცრემლებითბანდამასჭრილობებს.

იესოსდაკრძალვისშემდეგ, იგიპირველიგაეშურაკეთილსურნელოვანინელსაცხებელისმისატანად, რათაღვთაებრივიმოძღვრისნეშტიგაეპატიოსნებინა, როგორცესიუდეურიწესითიყოდადგენილი. ღირსიდედააღდგომისდილით, ცისკარზე, სანამინათებდა, სამჯერმივიდამაცხოვრისსაფლავზედაორჯერგახდაღირსიუფლისხილვისა.

პირველადიგიწავიდაყოვლადწმინდაღვთისმშობელთანერთად; გამძვინვარებულიიუდაელებისაგანშიშისმიუხედავადისინინელსაცხებლისსაცხებადგაემართნენმაცხოვრისსაფლავისაკენ. აქმათსაფლავისლოდიგადაგორებულიდახვდათდამარიამმაგდალინელიუკანდაბრუნდა, რათაუფლისნეშტისდაკარგვაეცნობებინამოწაფეებისათვის. წმ.მარიამმაგდალინელიპეტრესდაიოანესკვლავგამოჰყვასაფლავზე, სადაცმათმაცხოვრისმხოლოდსუდარანახესდაროცამოწაფეებიცუკან, სახლშიდაბრუნდნენ, ესგულმხურვალემენელსაცხებელედედაარმოშორდასაფლავსდამწარედქვითინებდა: ,,ჩემიუფალიწაიღესდაარვიცი, სადდადეს (იოანე.20;13).“

ამდროსმანუკანმოიხედადაიესოდაინახა, თუმცავერმიხვდა, ვინიყოიგი; მებაღეეგონადაჰკითხა: ,,უფალო, თუშენაიღეიგი, მითხარი, სადდაასვენე!“- მაგრამროცაიესომმასსახელითმიმართა: ,,მარიამ!“, – მაშინკიიცნოსაყვარელიმოძღვარიდამისფერხთითდაემხო.

უფალმამასუთხრა, წასულიყოდამოწაფეებისთვისეხარებინა: ,,ავდივარჩემსმამასთანდათქვენსმამასთან (იოანე 20, 17).“

მარიამმაგდალინელიკვლავგაიქცამოციქულებთან, რათაეუწყებინამომხდარისშესახებ. განთიადისასისმესამედმივიდამაცხოვრისსაფლავთანსხვამენელსაცხებელედედებთანერთად; ახლაუკვეყველამიხილააქანგელოზი, რომელმაცაუწყათ, რომქრისტეაღდგადამასგალილეაშიშეხვდებოდნენ.

ამამბითგახარებულიწმინდადედებიუკანდაბრუნდნენ; მათგზაშიმაცხოვარიგამოეცხადათდაახარა: ,,ნუგეშინიათ, წადითდაუთხარითჩემსძმებს, რომწავიდნენგალილეაშიდაიქმიხილავენ (მთ.28.10).”

წმინდამამებიაღნიშნავენ, უფალიხედავდარამარიამმაგდალინელისმხურვალეგულს, აღდგომისდღესპირველადსწორედმასამიტომგამოეცხადა(მკზ.16;9).”

მაცხოვრისამაღლებისშემდეგ, მოციქულებისმსგავსად, მანმრავალიქვეყანაშემოიარასახარებისქადაგებით. რომშიმარიამმაგდალინელიიმპერატორტიბერიუსსეახლა, კვერცხიმიუტანადაქრისტესაღდგომაახარა. კვერცხისმიტანასტუმრობისას, იმპერიოდში, ჩვეულებრივიწესიიყოდასიხარულისმინიჭებასგულისხმობდა; თუმცაიმპერატორმაქრისტესაღდგომაარირწმუნადამარიამსუთხრა: ,,თუშენიქადაგებამართალია, მაშინესკვერცხიგაწითლდება.” კვერცხიმართლაცგაწითლდა. სწორედამსასწაულისშემდეგიღებსდასაბამსქრისტიანებშიაღდგომისკვერცხებისწითლადშეღებვისადაგაცვლისტრადიცია.

რომიდან, წმ.მარიამმაგდალინელიეფესოში, მოციქულიოანეღვთისმეტყველთან, ჩავიდადამასთანერთადქრისტიანობასქადაგებდა. თავისისამოციქულომოღვაწეობისდასასრულს, წმინდადედამმშვიდადმიაბარასულიუფალს. იგიდაკრძალესიმგამოქვაბულისშესასვლელში, სადაცშემდეგშიშვიდმაეფესელმაყრმამმიიძინა.

IX-X სს-ში წმ.მარიამმაგდალინელისწმინდანაწილებიკონსტანტინეპოლში, ლაზარესსავანეში, გადააბრძანეს. მისიხსენებასმართლმადიდებელიეკლესიაახ.სტილით 4 აგვისტოსდამენელსაცხებელედედებისკვირასაღნიშნავს.